بررسی کارکرد نهاد وقف در دوره پهلوی (اول و دوم) با محوریت شهرستان خرم آباد

چکیده : کارکردهای نهاد وقف در طول تاریخ تحت تأثیر عوامل گوناگون از جمله تغییر و تحولات سیاسی ، اجتماعی و مذهبی دچار دگرگونی گردید و هر حکومت بنا بر دیدگاه های خود تصمیماتی اتخاذ نمود که موجب تحول این نهاد گردید. این پایان نامه به بررسی کارکردهای نهاد وقف در دوره پهلوی (اول و دوم ) با محوریت شهرستان خرم آباد پرداخته است . حکومت پهلوی در مدت نیم قرن حیات خود ، قوانینی وضع کرد و اقداماتی انجام داد که بر کارکرد نهاد وقف در این شهرستان تأثیر مستقیم گذاشت بعلاوه با ایجاد نظم و امنیت و بدست گرفتن کنترل منطقه توسط دولت ، وقف در شهرستان خرم آباد دچار تغییر و تحول شد . روشن نمودن تأثیر این تغییر و تحولات بر نهاد وقف ، گسترش موقوفات و کارکردهای آن در شهرستان خرم آباد دارای اهمیت است . دانستن میزان استقبال مردم از انجام وقف ، عکس العمل واقفان در مقابل سیاست های دولت ،میزان موقوفات انجام شده و سرنوشت موقوفات در این دوره مهم و اساسی است . دیگر موضوعی که ضرورت دارد مورد بررسی قرار گیرد موارد و محور های وقف در این شهرستان است بویژه آنکه سیاست حاکم بر دولت های وقت بر مبنای مبارزه ی همه جانبه با شعائر دینی و اسلامی بوده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که تأثیر حکومت پهلوی در موقوفات شهرستان خرم آباد دارای دو جنبه ی منفی و مثبت می باشد . از یک طرف برقراری نظم و امنیت در این شهرستان ، بخصوص در زمان پهلوی دوم سبب افزایش میزان وقف شد و از طرف دیگر تصویب قوانین متعدد از جمله : فروش اراضی وقفی و تبدیل به احسن نمودن موقوفات و اصلاحات ارضی باعث از بین رفتن بیشتر موقوفات ، بخصوص اراضی کشاورزی شده و همچنین کارکردهای مذهبی نهاد وقف را کاهش و کارکرد های اجتماعی و اقتصادی آن را افزایش داد. کلید واژه: وقف ، نهاد ، کارکرد ، حکومت پهلوی